De taal, welke wij spreken.

Spreken wij van wat wij zien of horen, waarnemen, of de taal van het voelen? De taal van de buitenwereld, of de taal van onze binnenwereld?
Willen wij tekenen of schilderen wat wij zien of ervaren, of willen wij onze binnen/belevingswereld uitdrukken/ uitspreken.

Beide manieren hebben een andere manier van werken.

Teken je iets na, geef je een impressie van hetgeen je ziet of teken/schilder je iets uit de fantasie/ beleving?

Hoe schilder je gevoel? Uitdrukken in kleuren! Uitbundigheid, somberheid. Herinneringen.

Soms hebben wij toch enige kennis nodig, theorie over hoe iets in elkaar steekt. Door te oefenen met de praktijk, worden wij er beter in, krijgen wij meer inzicht. Ons begrip van de werkelijkheid groeit. Breder perspectief.
Zie het als het beklimmen van een ladder.
Als je meer weet, klim je een treedje hoger.
Met een trapje hoger, heb je beter uitzicht, meer uitzicht, dan de rest.
Je gaat over horizonten heen……

Afgelopen week bekeek ik een documentaire film over Anselm Kiefer. Duits kunstenaar. (Een film van Wim Wenders).  Een kunstenaar waarvan ik voor het eerst werk zag op de Documenta 7 in Kassel (1987) tijdens mijn opleiding aan de kunstacademie in Rotterdam.

Meteen zwaar onder de indruk. Zware “geschilderde/ gebeeldhouwde” landschappen.
Ik zeg er speciaal “gebeeldhouwd” bij, daar verf en materiaal zo dik werd opgebracht dat de werken bijna drie dimensionaal werden.
Maar niet alleen verf, ook aarde, zand, klei, plantaardig materiaal ging zo de verf in en kwam uit de doeken. De doeken kwamen tot leven met dood materiaal. Maar de landschappen leken echter dan ooit. Je kon er bijna instappen. Maar erg zwaarmoedig. Weerspiegelingen van platgebombardeerd Duitsland na W.O.2. Tactiek van de “verschroeide aarde”. Geschiedenis, beeld, landschap, verschrikkingen. Alles gevangen in schilderij/ doeken van 4 bij 6 meter of meer.

Anselm gebruikt aardse materialen in zijn werk om dat kracht bij te zetten.
Symboliek. De verdorde uitgebloeide dode zonnebloemen, die wel het zaad bevatten voor nieuw leven. Alles is groots, zoals de natuur, waar wij onderdeel van zijn.
Het lijkt bijna op de hang naar Romantiek, verwijzingen naar Kasper David Friedrich, de nietige mens in de oneindige natuur. De weidsheid, uitgestrektheid van het land. Bloei en vergankelijkheid.

Daar komt in het werk alles samen. Hoe erg beperken wij onszelf in ons denken en in de manier waarop wij ons willen uitdrukken.  Hoe erg beperken wij onszelf, door ons aan vaste patronen te houden, omdat men dat van ons verwacht? Omdat wij hebben geleerd , dat iets zo hoort?

Het werk van Kiefer beslaat het hele bestaan. Van binnen en buiten. Sages, legenden, poësie en de overweldigende natuur en historie.

Nog tot 25 februari 2024 te zien in museum Voorlinden te Wassenaar.